Πλάτων: Ορφικοί

Από την Πολιτεία, μτφρ Ν.Μ.Σκουτερόπουλος, εκδ. Πόλις, Αθήνα 2002

[…] Καὶ τὸ πιὸ καταπληκτικὸ μέσα σὲ ὅλα αὐτὰ εἶναι τὰ λόγια ποὺ ἀκούει κανεὶς γιὰ τοὺς θεοὺς καὶ τὴν ἀρετή, πὼς τάχα καὶ οἱ θεοὶ μοίρασαν σὲ πολλοὺς καλοὺς ἀνθρώπους συμφορὲς καὶ ζωὴ θλιμμένη, ἐνῷ στοὺς ἀντίθετους ἔστειλαν ἀντίθετη μοίρα. Ἀγύρτες καὶ μάντεις γυροφέρνουν τὶς πόρτες τῶν πλουσίων καὶ τοὺς πείθουν πὼς ἔχουν δύναμη, δοσμένη ἀπὸ τοὺς θεούς, νὰ κάνουν μὲ θυσίες καὶ ξόρκια, ὥστε ἂν ἔχει ὁ πλούσιος ἢ οἱ πρόγονοί του κανένα κρίμα, νὰ τοῦ συχωρεθεῖ μὲ χαρὲς καὶ πανηγύρια, ἢ πάλι, ἂν θέλει νὰ ἀφανίσει κάποιον ἐχθρό του, ὅτὶ θὰ μποροῦσαν αὐτοὶ χωρὶς πολλὰ ἔξοδα νὰ τὸν βλάψουν μὲ κάποια ξόρκια καὶ μὲ κάποια μάγια, ἀδιακρίτως ἂν πρόκειται γιὰ δίκαιο ἢ γιὰ ἄδικο ἄνθρωπο, πείθοντας, καθὼς ἰσχυρίζονται, τοὺς θεοὺς νὰ γίνουν ὑπηρέτες τους. Καὶ γιὰ ὅλ’ αὐτὰ ποὺ λένε ἐπικαλοῦνται ὡς μάρτυρες τοὺς ποιητές, οἱ μὲν γιὰ νὰ δείξουν πόσο εὔκολο πρᾶγμα εἶναι ἡ κακία, ἀφοῦ

κοπαδιαστὰ κι ἀκούραστα φτάνουμε στὴν κακία,
ἡ στράτα εἶναι κοντινὴ καὶ σκόνταμα δὲν ἔχει•
μὰ μπρὸς στὴν ἀρετὴ ὁ θεὸς ἱδρώτα ἔχει βάλει

κι ἕναν δρόμο μακρύ, κακοτράχαλο καὶ ἀνηφορικό. Οἱ ἄλλοι πάλι ἐπικαλοῦνται ὡς μάρτυρα γιὰ τὴ μεταστροφὴ τῶν θεῶν ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τὸν Ὅμηρο, γιατί κι ἐκεῖνος εἶπε ὅτι

κι οἱ ἀθάνατοι τὴ γνώμη τοὺς ἀλλάζουν,
μὲ καλοπρόσδεχτα ταξίματα καὶ μὲ θυσίες, μὲ κνίσα
καὶ μὲ σπονδές, γυρίζουν οἱ ἄνθρωποι καὶ τῶν θεῶν τὴ γνώμη
παρακαλώντας τους, ἂν ἔσφαλε κι ἂν ἔφταιξε κανένας,

καὶ ἀραδιάζουν ἕνα σωρὸ βιβλία τοῦ Μουσαίου καὶ τοῦ Ὀρφέα, ἀπογόνων, ὅπως μᾶς διαβεβαιώνουν, τῆς Σελήνης καὶ τῶν Μουσῶν, βιβλία ποὺ τὰ χρησιμοποιοῦν στὶς τελετουργίες, πείθοντας ὄχι μόνο ἄτομα ἀλλὰ καὶ πολιτεῖες ὁλόκληρες ὅτι μὲ θυσίες καὶ μὲ ξεφαντώματα ὑπάρχει ἐξαγνισμὸς καὶ καθαρμὸς ἀπὸ τὰ ἀδικήματα γιὰ ὅσους εἶναι ἀκόμη ζωντανοί, ὅπως ὑπάρχουν τελετουργίες καὶ γιὰ πεθαμένους, οἱ λεγόμενες τελετές, οἱ ὁποῖες μᾶς λυτρώνουν ἀπὸ τὶς συφορὲς τοῦ Ἄλλου Κόσμου, ἐνῷ ὅσους δὲν ἔχουν τελέσει τέτοιες θυσίες τοὺς περιμένουν φοβερὰ πράγματα.

Read Previous

Παν. Δρακόπουλος: Ο Ορφέας στους κύκλους της Δυτικής φαντασίας

Read Next

Παυσανίας: Ορφέας στον Άδη