του Παν. Δρακόπουλου
Πάσχει- θα απαντήσουν αμέσως οι περισσότεροι, εάν ερωτηθούν. Το ερώτημά μου όμως δεν είναι αυτό. Για μένα το ζητούμενο δεν είναι να αποφανθώ τι συμβαίνει, αλλά να κατανοήσω γιατί αυτό συμβαίνει. Εδώ θέλω να συναντήσω τον αναγνώστη μου. Εάν απλώς πούμε αίσχος, σαφώς και δεν μας χρειάζεται καμιά Εποπτεία. Εάν όμως θέλουμε να καταλάβουμε το τι συμβαίνει και τι θα έπρεπε να κάνουμε για να εμποδίσουμε το αναπότρεπτο, τότε ναι, μπορούμε να ελπίζουμε ότι η Εποπτεία είναι ίσως χρήσιμη.
Ας αρχίσουμε με τα δεδομένα. Που εντοπίζουμε συνήθως το κακό; Για να τα πούμε με σκληρή γλώσσα, στους πολιτικούς που είναι τραγικά ανίκανοι και τραμπικά γελοίοι, στα ΜΜΕ που υποχωρούν συνεχώς στον λαϊκισμό, στην ανικανότητα της Ευρώπης μπροστά στο ισλάμ, στους νέους που τσογλανοποιούνται παριστάνοντας τους ήρωες και τους αναρχικούς του κώλου, στη δικαιοσύνη που έγινε της πλάκας, στο γελοίο και ανίκανο κράτος, στους γείτονές μας όλους που νοιάζονται μόνο για πάρτη τους, σε όλα όσα κάναν την κοινωνία μια βάρκα που μπάζει νερά.
Ζούμε στην πρώτη εποχή όπου τις δυτικές κοινωνίες δεν συνεγείρουν ιδεολογικές συγκρούσεις. Η πτώση του κομμουνισμού συμπαρέσυρε τις αριστερές ιδεολογίες. Η δεξιά δεν είχε κατορθώσει να οικοδομήσει ιδεολογία (τον φιλελευθερισμό) διότι προτιμούσε να έχει εθνικιστική σημαία. Η ίδρυση της ΕΕ, όμως, κατήργησε τον εθνικισμό. Βρεθήκαμε σε μιαν κοινωνία η οποία δεν έχει σημαία ούτε σύμβολα. Η μεταϊδεολογική κοινωνία κατεδάφισε τη συγκρουσιακή αρένα, κι άφησε μόνο το ποδόσφαιρο να μας οδηγεί σε αντιπαλότητες και θριάμβους. Οι πολιτικές ανεπάρκειες κρύβονταν κάπως πίσω από το βέλο του ψυχρού πολέμου. Οι κοινωνικές παθογένειες επιδέχονταν ερμηνείες κι εξηγήσεις. Αναγκαίως η πολιτική διαμαρτυρία (η οποία είναι εγγενής της κοινωνίας από τα αρχαία χρόνια) πήρε τη μορφή μιας τυφλής αντίδρασης μιας μικρής μάζας.
Τα λεγόμενα social media έδωσαν τη δυνατότητα σε όλους να δημοσιοποιούμε τις απόψεις και διαθέσεις αλλά και τις ορμές μας ακόμη. Το διαδίκτυο και το κινητό διέλυσαν κάθε υποχρέωση του ατόμου να σχολιάζει σε καφενέδες τι λένε οι δημοσιογράφοι. Εξαφάνισαν τη σημασία του δημοσιογράφου αλλά και του κύρους μιας είδησης.
Μπαίνουμε στην ψηφιακή εποχή, όπου είναι φανερό πως δεν ισχύει η κοινωνική και πνευματική διαστρωμάτωση όπως μας ήταν όχι απλώς γνωστά αλλά και δεδομένα έως τώρα. Δεν κατηγορώ την ψηφιακή εποχή, δεν αισθάνομαι αντίπαλός της. Αντίθετα. Αλλά μπροστά μας έχουμε πολύ δουλειά. Πρέπει να προσπαθούμε να καταλαβαίνουμε πριν επικρίνουμε. Πρέπει να ξαναδούμε τους νέους, να νιώσουμε τη γλώσσα τους, τις χειρονομίες τους. Πριν λίγο καιρό βρέθηκα σε μια καφετέρια, και είδα πολλά ζευγάρια νέων στα τραπέζια. Όλα τα ζευγάρια δεν μιλούσαν μεταξύ τους, αλλά παίζαν με τα κινητά τους. Παριστάμενος φίλος μου τα ειρωνεύτηκε. Εγώ, αναρωτήθηκα αν μπορώ να τα παρακολουθήσω στις διαδρομές τους. Κι αναρωτήθηκα, πως μπορούμε να έχουμε μέσω αυτών των τρόπων πολιτισμό. Να καταλάβουμε, και να ανεβούμε στο τρένο.
Αν δεν το επιτύχει αυτό η Εποπτεία, δεν έχει λόγο να υπάρχει.
Το κείμενο του Παναγιώτη Δρακόπουλου γράφτηκε τον Νοέμβριο του 2020, περίπου 5 μήνες πριν το θάνατό του