Ένα αδημοσίευτο, ως σήμερα, κείμενο του Παναγιώτη Δρακόπουλου
Έχω υποστηρίξει ότι από γεωπολιτική άποψη με πνευματικά κριτήρια, μεγαλύτερη συμφορά για τον Ελληνισμό δεν υπήρξε η άλωση της Κωνσταντινούπολης, αλλά η απώλεια των δύο φτερών του Ελληνισμού, του δυτικού στην αρχή και του ανατολικού έπειτα από αιώνες. Κι αυτό διότι ο Ελληνισμός ως πνευματική πραγματικότητα δεν υπήρξε αποκλειστικά ελλαδικό φαινόμενο: η Ελλάδα ήταν το σώμα, με τα δυό αρχαγγελικά φτερά της, τη Μεγάλη Ελλάδα της σημερινής Κάτω Ιταλίας και την «καθ ημάς Ανατολή», την Ιωνία, τον Πόντο, και την Καππαδοκία.
Τη δυτική Ελλάδα την χάσαμε όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν το 212 π.Χ. τις Συρακούσες, την εκεί πρωτεύουσά μας. Η Ρώμη είναι η πρώτη πόλη στην ιστορία που ονειρεύτηκε και κατάφερε να ακολουθήσει το δρόμο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Είναι η πρώτη πόλις στην ιστορία που κατάφερε να σπάσει τα όριά της και να καταλάβει όλη την Ιταλία, κι έπειτα όλη την οικουμένη του αρχαίου κόσμου, κάνοντας τη Μεσόγειο λίμνη της. Και το επέτυχε αυτό, διατηρώντας τον πολιτικό της χαρακτήρα: μέχρι τέλους, η αυτοκρατορία ονομαζόταν Ρωμαϊκή ― όχι ιταλική, ούτε με το όνομα του ιδρυτή, όπως συνέβη με την αυτοκρατορία του Αλεξάνδρου, του κορυφαίου ατόμου, που ούτε της Πέλλας ούτε της Μακεδονίας ούτε ελληνική ονομάστηκε ποτέ.
Ο Ελληνισμός βαπτίστηκε στον χριστιανισμό, πέρασε μαζί του στη δημιουργία του βυζαντινού κόσμου, αλλά δεν μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη. Η Πόλη του Κωνσταντίνου ήταν το κέντρο αλλά δεν υπήρξε ποτέ πρωτεύουσα του πνεύματός του. Δείτε τους μεγάλους λογίους. Οι Καππαδόκες δεν άνθισαν στην Πόλη, ούτε τη θεώρησαν ποτέ κέντρο τους. Ο Μάξιμος ο Ομολογητής υπήρξε θύμα της. Ο Αρέθας ήταν Επίσκοπος Καισαρείας, ο Ευστάθιος Κατάφλωρος ήταν Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο Μιχαήλ Ψελλός καταγόταν από τη Βιθυνία. Υπάρχουν βεβαίως και Κωνσταντινουπολίτες λόγιοι, αλλά ρυθμιστής του πνευματικού κόσμου παρέμενε σε όλη τη διάρκεια του Βυζαντίου η ελληνική Ανατολή. Η άλωση της Πόλης υπήρξε τραγικό γεγονός, το αποτέλεσμα της βαθμιαίας κατάρρευσης της Αυτοκρατορίας, και συγκίνησε τις καρδιές όλου του κόσμου, Ορθοδόξου και Ρωμαιοκαθολικού. Η Πόλις ήταν σύμβολο ενός κόσμου, και έτσι την έκλαψαν.
Το μεγάλο, το περισσότερο δημιουργικό φτερό του Ελληνισμού ήταν η Ιωνία και οι άλλες ελληνικές περιοχές της Μικρασίας. Αυτό καταστράφηκε το 1922. Τα απομεινάρια του κατέφυγαν στην Ελλάδα. Χαρακτηρίστηκαν πρόσφυγες! Οι Κύπριοι που κατέφυγαν στην Ελλάδα, οι Ελληνορώσοι, οι Βορειοηπειρώτες, όλοι οι άλλοι που κατέφυγαν κατά κύματα στην Ελλάδα, δεν πήραν αυτόν τον μειωτικό χαρακτηρισμό: πρόσφυγες. Μόνον οι Έλληνες της Ιωνίας ονομάστηκαν έτσι! Πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα! Οι πρόσφυγες αποκαλούνταν από τους περισσότερους ντόπιους πρόσφηγκες – όπου σαφής η παραδήλωση με τις ενοχλητικές κι άχρηστες σφήγκες!
Η πραγματικότητα λοιπόν είναι πρόδηλη: μετά το 1922 ο Ελληνισμός ταυτίζεται με τον Ελλαδισμό. Από άποψη γεωπολιτική, το 1922 υπήρξε πολύ πιο σημαντικό από την άλωση της Πόλης. Διότι μέσα σε αυτή την Καταστροφή, ο Ελληνισμός έχασε για πάντα την Ιωνία. Η κεντρική Ελλάδα έμεινε μοναδικός πια εκφραστής –μάλλον ενθύμημα- μιας πραγματικότητας πνευματικής. Κι έχει μείνει προκεχωρημένο φυλάκιό του η Κύπρος.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος το κατενόησε αυτό και σε ομιλία του τόνισε:
«Η καταστροφή η Μικρασιατική εξεταστέον εάν δεν είναι μεγαλυτέρα και από την πτώσιν της Κωνσταντινουπόλεως. Εις την πτώσιν της Κωνσταντινουπόλεως το έθνος έμεινε εις τας εστίας του, υποταγμένον και δούλον, ναι, αλλά έμενε συνεχίζον την ζωήν του εις τας εστίας του».